کوروش کبیر
آنگاه که بدون جنگ و پیکار وارد بابل شدم، همه مردم گام های مرا با شادمانی پذیرفتند. . .
نگذاشتم رنج و آزاری به مردم این سرزمین وارد آید. برده داری را برانداختم، به بدبختی آنان
پایان بخشیدم..." کوروش کبیر
کوروش ، سیروس ، در انگلیسی و ، کوروس ، در یونانی، یکی از چهره های برجسته تاریخ
شناخته شده است.
ایرانیان او را پدر، یونانیان او را قانونگذار و یهودیان اورا مسیح نجات دهنده، می نامیدند.
تو ای کوروش، ای نیک آموزگار پــــــیـــام آور پــــاک پــروردگــار
ستــــایـش کـنـم خـاک پــای تو را نشسـتـنگـه جـان فـــزای تـــــو را
هم آرامگاهت که انــــدرجــهــان بر او سوده سر خسروان و مهان
مادر کوروش ماندانا دختر آ‍‍‍ژی دهاک پادشاه ماد و پدرش کمبوجیه اصیل زاده ای پارسی بود. پس از
بزرگ شدن ،بر اژی دهاک که بر مردمان ستم میکرد ودستور قتل کوروش را داده بود، پیروز شد و
بدون خونریزی سرزمین ماد را تسخیر کرد. کوروش مردی دانا و بزرگ منش ودر کشورداری فردی
با درایت کامل بود.
کوروش یهودیان را از اسارت بیرون و به دستور او ساخت معبد مقدس آنها آغاز شد که یهودیان این
کاراو را معجزه ای از طرف خدا می دانند. کوروش کبیربنیاد شاهنشاهی عظیمی را گذاشت که از دریای
مدیترانه درغرب تا رود سند در شرق و از دریای سیاه در شمال تا به صحرای عربستان در جنوب بود.
کوروش در سال پانصد و سی (پ.م.) در جنگی که در شمال شرقی شاهنشاهی اش داشت جان به جان
آفرین تسلیم کرد. پیکر پاک کوروش کبیر را به پاسارگاد، به آرامگاهی که از یک اطاقک و شش پله
درست شده بود بردند. پیکر او را در یک تابوتی از سنگ آهک قرار دادند. بر روی آرامگاه او چنین
نوشته شده است:
ای انسان، بدان که هر که هستی و از هر کجا که بیایی، من کوروشم، کسی هستم که شاهنشاهی را
برای ایرانیان و این دولت بی کران را بنیان نهادم. پس هیچ وقت به این آرامگاه و این خاکی که مرا
پوشانده است رشک مبر.
در این پارسگرد و در این مهد پاک بـریزم همی اشک بر روی خاک
تــو ای دادگــر شــاه پـــوزش پـذیــر بـــه بـیـنـادلـی دسـت مـا را بگیر
همـه تـارو پـودم پـر از مهر تـوست جهان را نـیازی بـدان چهرتوست
تــــویــی فــرّه فـرّ شــاهـنــشــهـــان کــه پاکیزه جانی و روشن روان
کوروش کبیر نه تنها به مردمان کاری نداشت بلکه حتی به دین و آیین آنها نیزاحترام میگذاشت و
با اینکه یکتاپرست و زرتشتی بود خدایان دیگر جاها را از جمله مردوک خدای بابل را گرامی میداشت.
کوروش در همه جا از خود سخاوت نشان میداد.
گزنفون درباره ای او نوشته:
هنوز هم زیبایی خارق العاده نیکوکاری و بخشش بی کران، دانش دوستی بی حد و آمال بلند کوروش،
موضوع داستانها و ترانه های مردمان است و هرکسی آرزو دارد که در شاهنشاهی او زندگی میکرد.
پندارنیک، گفتار نیک، کردار نیک کوروش در تمامی دوران ستودنیست. بیایید کوروش را گرامی تر داریم
و قدر دان آموخته هایش به جهانیان باشیم. هرچند که ایران در روز بزرگداشتش خاموش نشسته. در
دلهایمان یاد آن استورۀ انسانی را زنده نگه داریم. باشد که کوروش در اذهان و دلهای ما ایرانیان تابنده
و جاودان بماند. کوروش کبیر از افتخارات ما ایرانیان بوده و هست و دیگر چنین افتخاری جهانی
نصیبمان نخواهد شد از این رو این روز را خجسته دارید .
اینک که به یاری مزدا،تاج سلطنت ایران و بابل و کشورهای جهات چهار گانه را به سر گذاشته ام،
اعلام میکنم که تا روزی که من زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من میدهد. دین و آیین و رسوم
ملتهایی که من پادشاه آنها هستم ، محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت که حکام و زیر دستان من ،
دین و آیین و رسوم ملتهایی که من پادشاه آنها هستم یا ملتهای دیگر را مورد تحقیر قرار بدهند یا به
آنها توهین نمایند.
همه جای ایران سرای من است